De afgelopen 17 jaar heb ik voor de klas gestaan in de bovenbouw van het basisonderwijs. In het komende schooljaar sta ik niet voor de klas. Ik heb een jaar onbetaald verlof genomen om afstand van het onderwijs te nemen en tijd aan andere dingen te besteden. Toch wil ik graag nog één gedachte kwijt over het openbaar onderwijs.

 

Wol & Co

Naast mijn werk in het onderwijs ben ik sinds 2014 mede-eigenaar van Wol & Co. Wol & Co begon als webwinkel in brei- en haakmaterialen, maar al snel maakten we de serie brei-lesboeken Draad!.

 

 

 

We zijn bij Wol & Co aan de boekenserie begonnen, omdat we merkten dat er behoefte is aan technische kennis over breien. Vroeger was niet alles beter, maar er werd wel les gegeven in handwerken en handenarbeid. Op school leerde je technieken en, volgens mij, daardoor de waardering voor handwerk. Als je zelf een houtverbinding of een sok moet maken, besef je ook dat het kennis en kunde vereist om zoiets te maken. Alleen door oefenen word je goed in werken met je handen. Handwerk kost tijd en doorzettingsvermogen. En als je project klaar is, ben je trots op het eindresultaat.

 

Maken met je handen

Naast het belang van kennis over een techniek is ook het gewoon iets maken met je handen goed om te doen. Uit steeds meer onderzoek blijkt het belang hiervan. Werken met je handen zet je hersenen anders aan het werk dan abstracte sommen maken bijvoorbeeld. Kinderen ontwikkelen hun tastzin. En ook voor de oog-handcoördinatie is het goed om met je handen te werken. Daarnaast vraagt het bedenken van oplossingen voor een technisch probleem het één en ander van je creatieve denkvermogen. Werken met je handen kost tijd en stelt je geduld en doorzettingsvermogen op de proef.

 

Maken met je handen op school

Er zijn dus wel redenen om de ‘maak’vakken terug in het schoolcurriculum te brengen. In de afgelopen jaren heb ik gemerkt dat er steeds meer druk is komen liggen op leerkrachten. De administratie is enorm en ook de druk om maatschappelijke problemen op school aan te pakken. Scholen worden bestookt met projecten van overheid en bedrijfsleven. Of er niet even een lesje gegeven kan worden over het omgaan met geld, het omgaan met internet, het omgaan met elkaar, het omgaan met je gezondheid, het omgaan met …. You name it en er is een lespakket voor. Hierdoor wordt er door de stof gejakkerd en een voor de leerlingen onsamenhangend geheel aan projecten gedoceerd.

 

Gedachte

Mijn gedachte is dit: “Wat nou als we die projecten niet meer doen en handwerken en handenarbeid weer opgenomen worden in het schoolprogramma? Dan wordt niet alleen maar het cognitieve vermogen van de kinderen aangesproken. De mens is immers meer dan alleen een hoofd. Kinderen zouden kennis kunnen maken met iets waar ze anders niet mee in aanraking komen. Misschien komen ze er zo wel achter dat ze het leuk vinden om zelf iets te maken. En als je dat nou toch niet leuk vindt, begrijp je in elk geval dat het tijd en energie kost om iets te maken. Kinderen leren te ‘rommelen’ met materialen en doen zo kennis op van de wereld om hen heen. Zou het niet mooi zijn om een lesprogramma te doceren dat de complete persoon aan kan spreken?”